Ngành Thống kê quyết tâm chuyển đổi số

13-03-2023

Những nỗ lực trên hành trình chuyển đổi số

Trong những năm vừa qua, ngành Thống kê đã thực hiện nhiều hoạt động đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin truyền thông. Với sự trợ giúp của Dự án Hiện đại hóa do Ngân hàng Thế giới tài trợ, Tổng cục Thống kê (TCTK) là một trong những ít cơ quan nhà nước xây dựng kiến trúc tổng thể (EA) của ngành Thống kê, làm nền tảng để giúp ngành Thống kê xây dựng chiến lược ứng dụng công nghệ thông tin - truyền thông vào công tác thống kê, nhằm hỗ trợ đắc lực cho việc đạt các mục tiêu chiến lược của Ngành.

Đánh giá tình trạng hạ tầng CNTT của ngành Thống kê hiện nay cho thấy, hệ thống mạng của TCTK cơ bản đáp ứng được yêu cầu, phục vụ công việc chuyên môn của Ngành. Toàn Ngành đã được kết nối thành một mạng riêng với 67 điểm kết nối (gồm cơ quan Tổng cục, 3 Trung tâm tin học thống kê khu vực và 63 Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương). Trung tâm máy chủ tại trụ sở cơ quan Tổng cục và các Trung tâm tin học Thống kê khu vực, các thiết bị mạng và bảo đảm an toàn an ninh thông tin, an ninh mạng được trang bị khá đồng bộ và đầy đủ, hệ thống máy chủ và thiết bị lưu trữ đủ năng lực, hoạt động hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác thống kê, bên cạnh đó, hệ thống cũng được trang bị các thiết bị lưu điện, theo dõi, giám sát, cảnh báo lỗi giúp cho người vận hành và quản trị thuận lợi, hệ thống hoạt động thông suốt. Tất cả các Cục Thống kê đều được trang bị mạng LAN bao gồm: máy chủ, thiết bị mạng, thiết bị bảo mật được lắp đặt trên một tủ Rack. Toàn Ngành, mỗi công chức, viên chức làm chuyên môn thống kê đều được trang bị máy tính riêng.

Hạ tầng CNTT đã và đang đáp ứng tốt việc cung cấp hàng loạt dịch vụ như quản lý người dùng, phân giải tên miền, cấp địa chỉ IP tự động, thư điện tử, truyền file, trao đổi thông tin, sao lưu dữ liệu… cho người dùng trong và ngoài ngành Thống kê.

Là một trong những cơ quan đi đầu trong chuyển đổi số, TCTK đã ứng dụng triệt để CNTT vào tất cả các công đoạn trong quá trình sản xuất thông tin thống kê cũng như công tác chỉ đạo điều hành. TCTK đã thay thế phiếu giấy bằng phiếu điện tử, phát triển các phần mềm xử lý kết quả các cuộc điều tra, bước đầu xây dựng cơ sở dữ liệu (CSDL) metadata để sử dụng chung với một số dữ liệu về các bảng danh mục, ngân hàng câu hỏi điều tra, các bảng mã câu trả lời cho câu hỏi đóng đối với một số lĩnh vực thống kê. Hiện tại, ngành Thống kê đã xây dựng được một số CSDL và kho dữ liệu trên nền tảng MS SQL gồm: CSDL kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở các năm 1999, 2009; Tổng điều tra cơ sở kinh tế, hành chính sự nghiệp các năm 2007, 2012; Tổng điều tra nông thôn, nông nghiệp và thủy sản các năm 2006, 2011; Điều tra doanh nghiệp các năm từ 2002 đến 2012; Xuất nhập khẩu hàng hóa từ năm 1998 đến 2014; Khảo sát mức sống; Điều tra lao động việc làm; Điều tra biến động dân số…

Tại hệ thống thống kê bộ, ngành và địa phương, hầu hết các cơ quan Bộ, ngành sử dụng chung hạ tầng CNTT cho công tác thống kê và nghiệp vụ chuyên ngành. Một số ít Bộ, ngành dành riêng máy chủ để lưu trữ và xử lý dữ liệu thống kê.

Những bước đi tiếp theo

Chuyển đổi số sẽ đem lại những thay đổi trong quy trình nghiệp vụ, yêu cầu đối với nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ mới lấy dữ liệu làm trung tâm. Dữ liệu thống nhất sẽ tạo ra sức mạnh, giá trị để hỗ trợ cho việc quy hoạch, lập kế hoạch, chiến lược để phát triển kinh tế - xã hội. Trước yêu cầu thực tế cấp thiết về chuyển đổi số hệ thống thống kê quốc gia tại Việt Nam, để dữ liệu thống kê trở thành nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu của người sử dụng trong và ngoài nước và đáp ứng được yêu cầu về số lượng và chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế, ngành Thống kê xác định một trong những giải pháp trọng tâm trên hành trình chuyển đổi số tiếp theo là thống nhất dữ liệu. Các CSDL của ngành Thống kê từ Trung ương đến địa phương cần được xây dựng thành một CSDL thống nhất, kết nối với các cơ sở dữ liệu thống kê, dữ liệu hành chính của các bộ, ngành và địa phương để tạo thành một cơ sở dữ liệu tập trung và thống nhất.

Trọng tâm tiếp theo của chuyển đổi số là tái cơ cấu các quy trình nghiệp vụ, đồng thời theo dõi đánh giá thường xuyên để phát hiện những điểm nghẽn, bất hợp lý và đề xuất xây dựng chuẩn nghiệp vụ, quy trình mới của ngành Thống kê và tái cơ cấu nếu cần thiết. TCTK kỳ vọng việc sáng tạo sẽ trở thành văn hóa, động lực mới để phát triển Ngành.

Bên cạnh đó, mô hình kiến trúc của ngành Thống kê cũng cần phải được cập nhật để phù hợp với thực tế phát triển. Cần thiết đào tạo nhận thức về chuyển đổi số cho cán bộ lãnh đạo, quản lý để tạo sự đồng thuận và sáng tạo cho chuyển đổi số. Đào tạo phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng được yêu cầu chuyển đổi số của Ngành, tập trung vào các nội dung: đào tạo nâng cao nhận thức và tư duy chuyển đổi số; đào tạo nâng cao năng lực kỹ thuật có khả năng ứng dụng công nghệ mới đủ trình độ để chuẩn hóa và tái cơ cấu quy trình nghiệp vụ thống kê phù hợp với thực tiễn.

Nền tảng số trong hệ thống thống kê quốc gia phải dựa trên các công nghệ tiên tiến và có triển vọng ứng dụng lâu dài; đáp ứng được yêu cầu để xây dựng và triển khai nền tảng dùng chung cho mọi ứng dụng bảo đảm an toàn thông tin. Việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật công nghệ cần lấy dữ liệu làm trung tâm, sử dụng các công nghệ xử lý dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, học máy. Việc bảo đảm an toàn an ninh mạng sẽ sử dụng các công nghệ tiên tiến như chuỗi khối, ảo hóa để tạo ra một hạ tầng bảo vệ an toàn hiệu quả nhất vừa bảo vệ việc chia sẻ và truy cập thuận tiện. Cùng với đó, chuyển đố số cần được thực hiện phối hợp, lồng ghép với các đề án, đặc biệt là các đề án của Chiến lược phát triển ngành Thống kê, để tránh đầu tư trùng lắp và tăng cường sức mạnh của mỗi đề án, trong đó Đề án Tư liệu hóa và Chuyển đổi số trong Hệ thống thống kê quốc gia đóng vai trò trung tâm.

Với quan điểm trên, TCTK xác định quá trình chuyển đổi số và tư liệu hóa hoạt động thống kê bao gồm chuyển đổi đồng thời và đồng bộ cả 3 lĩnh vực chính:

Thứ nhất, chuyển đổi số quy trình nghiệp vụ, bao gồm thay đổi cả dịch vụ, sản phẩm và cảm nhận của đối tượng sử dụng dịch vụ và sản phẩm thống kê. Điều này giúp cho cách thức sản xuất thông tin thống kê được tiến hành theo hướng tự động hóa, sử dụng các công cụ và môi trường số hóa. Bên cạnh những cuộc điều tra thống kê, tăng cường thu thập số liệu thời gian thực tự động từ các ứng dụng CNTT của TCTK, Bộ, ngành và địa phương, dữ liệu lớn từ mạng xã hội, các website chính thức, để tạo ra số liệu thống kê có chất lượng cao. Chuyển đổi số quy trình nghiệp vụ thống kê cũng đồng thời đáp ứng việc mở rộng các chỉ tiêu thống kê theo các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết.

Cách thức sử dụng số liệu mới sẽ đem lại những chuyển biến đột phá nhất trong ngành Thống kê, biến dữ liệu thống kê thành nguồn lực nâng cao tính cạnh tranh quốc gia và phát huy được sức mạnh của dữ liệu thống kê để phát triển kinh tế - xã hội. Dữ liệu thống kê sẽ được cập nhật tự động theo thời gian thực để phục vụ công tác điều hành, lập kế hoạch, chiến lược của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các Bộ, ngành và địa phương. Đồng thời, dữ liệu thống kê sẽ được chia sẻ cho các dự án kinh tế, xã hội để tăng cường hiệu quả, tính khả thi và tác động của các dự án này. Hơn nữa, dữ liệu thống kê sẽ được chia sẻ bởi các ứng dụng thông minh giúp cho dữ liệu thống kê có thể lan tỏa trong toàn xã hội, tạo một chuyển biến mới trong phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ hai, chuyển đổi số trong quản trị nhân lực ngành Thống kê, đáp ứng yêu cầu sử dụng công nghệ và tuân thủ quy trình mới. Việc chuyển đổi số trong quản trị sẽ giúp nhân lực ngành Thống kê làm chủ các ứng dụng thông minh để nâng cao năng lực khai thác và sử dụng dữ liệu; có tinh thần phối hợp, chia sẻ dữ liệu theo quy định về phân quyền và phân cấp, sáng tạo ra các dịch vụ, tiện ích chia sẻ dữ liệu mới, từ đó nâng cao năng lực chia sẻ dữ liệu, thu hẹp khoảng cách số liệu, phục vụ cho mọi tầng lớp xã hội.

Thứ ba, ứng dụng công nghệ với trọng tâm là số hóa, sử dụng dữ liệu số hóa với các ứng dụng thông minh. Tập trung hiện đại hóa hệ thống thu thập dữ liệu, bao gồm sử dụng các thiết bị đầu cuối như máy tính bảng, điện thoại thông minh, hệ thống đọc và nhận dạng mã QR, mã vạch... Bên cạnh đó là những công cụ mới để thu thập dữ liệu như dữ liệu cảm biến, IoT, mạng quan trắc môi trường; xây dựng các chỉ tiêu mới trong hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số ngành Thống kê hiện nay cũng đang gặp nhiều thách thức đặt ra là: Hệ thống văn bản pháp lý để khai thác dữ liệu thống kê chưa đầy đủ và hoàn thiện. Hạ tầng kỹ thuật chưa hiện đại, đặc biệt trong việc khai thác dữ liệu mở, dữ liệu hành chính và dữ liệu lớn. Nhận thức về tư liệu hóa và chuyển đổi số chưa đồng đều ở tất cả các cấp. Tái cơ cấu quy trình thống kê chưa có lộ trình và chế tài bắt buộc.

Quyết tâm chuyển đổi số thành công, TCTK đặt mục tiêu hiện đại hóa ngành Thống kê theo hướng chuyển đổi số, bắt đầu bằng số hóa văn bản, tài liệu, dữ liệu hành chính, lưu chuyển trên môi trường số hóa; sử dụng các công cụ thông minh để tự động hóa các quá trình nghiệp vụ của Ngành, tiến tới tái cơ cấu quy trình nghiệp vụ dựa trên ứng dụng các công nghệ tiên tiến nhất, tăng cường khai thác hiệu quả sử dụng dữ liệu trong hoạt động của ngành Thống kê, nâng cao tính minh bạch và giải trình, xóa bỏ khoảng cách dữ liệu tạo tiền đề cho cách mạng dữ liệu.

Các mục tiêu cụ thể cũng được đặt ra là: (i) Hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng quy định, hướng dẫn tạo cơ chế chính sách để thực hiện thành công tư liệu hóa, chuyển đổi số trong hoạt động thống kê. (ii) Tư liệu hoá và số hoá hoạt động sản xuất thông tin thống kê và hoạt động quản lý, điều hành trong công tác thống kê. 100% các văn bản hành chính, công văn giấy tờ, tài liệu lưu trữ, báo cáo của ngành Thống kê được số hoá; các hoạt động thống kê được tư liệu hóa trên môi trường số, giảm sử dụng công văn giấy tờ và thời gian tìm kiếm tra cứu. (iii) Hoạt động thu thập và xử lý dữ liệu thống kê được thực hiện trên nền tảng số. Triển khai các ứng dụng thông minh để thu thập, xử lý dữ liệu, áp dụng các giải pháp chuyển dữ liệu mở của Chính phủ thành các dữ liệu thống kê nhằm đáp ứng được yêu cầu về thời gian và tính chính xác, đồng thời nâng cao tính minh bạch giải trình của dữ liệu. Tăng cường sử dụng dữ liệu lớn kết hợp với dữ số liệu thống kê chính thức để sản xuất ra thông tin, tri thức phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. (iv) Tăng cường sử dụng các công cụ phân tích thống kê thông minh dùng chung dựa trên khai phá dữ liệu tiên tiến. Xây dựng công cụ phân tích thông minh với việc ứng dụng các công nghệ khai phá dữ liệu tiên tiến sẽ hỗ trợ biên soạn các chỉ tiêu thống kê một các chính xác như: Áp dụng công cụ phân tích (BI - Business Intelligence) sẵn sàng tạo mọi loại báo cáo để phục vụ cho mọi đối tượng người dùng dữ liệu thống kê; Áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI - Artifical Intelligence) hỗ trợ xây dựng báo cáo thống kê tình hình kinh tế - xã hội. (v) Phổ biến, chia sẻ và sử dụng dữ liệu thống kê trên nền tảng số. Các dịch vụ và sản phẩm thống kê phải đa dạng, chất lượng cao, đáp ứng được yêu cầu thực tế ngày càng cao của Chính phủ và toàn thể xã hội, biến dữ liệu thống kê thành nguồn lực to lớn và có giá trị để phát triển kinh tế - xã hội, thu hẹp khoảng cách dữ liệu, nâng cao tính minh bạch và giải trình trong việc sử dụng các dữ liệu thống kê. (vi) Hiện đại hóa hạ tầng ứng dụng CNTT của ngành Thống kê đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Xây dựng hạ tầng kỹ thuật, các phần mềm ứng dụng với việc áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến có triển vọng lâu dài có khả năng cập nhật và kết nối với hệ thống thông tin khác thông suốt nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số. Bảo đảm an toàn an ninh thông tin, an ninh mạng cho hệ thống CNTT của ngành Thống kê, đồng thời bảo đảm việc truy cập dễ dàng và thân thiện. (vii) Tái cơ cấu các quy trình nghiệp vụ thống kê dựa trên ứng dụng CNTT, cải tiến cách thức sản xuất và sử dụng dữ liệu phục vụ chuyển đổi số. Chuẩn hóa và tái cơ cấu các quy trình nghiệp vụ thống kê dựa trên ứng dụng CNTT, cải tiến cách thức sản xuất và sử dụng dữ liệu, tăng cường tự động hóa tạo điều kiện cho chuyển đổi số. (viii) Hoạt động điều hành trong ngành Thống kê được thực hiện trên nền tảng số. Xây dựng hệ sinh thái phục vụ chỉ đạo điều hành thống nhất trong hệ thống thống kê tập trung.

Để đạt được mục tiêu đề ra, Tổng cục Thống kê đề ra các nhiệm vụ chủ yếu:

Thứ nhất, sửa đổi Luật Thống kê; xây dựng các văn bản quy định, hướng dẫn để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động chuyển đổi số lĩnh vực thống kê, gồm: Xây dựng và hoàn thiện môi trường pháp lý cho công tác thống kê trên nền tảng số: Tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện Luật Thống kê, các Nghị định và các văn bản pháp lý khác có liên quan, từ đó sửa đổi, bổ sung để đáp ứng cao nhất các yêu cầu và nhiệm vụ mới cho việc thực hiện hoạt động thống kê trên nền tảng số theo xu hướng hội nhập quốc tế và cách mạng dữ liệu. Quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của các Bộ, ngành và địa phương trong việc giải trình, minh bạch trong hoạt động thống kê, quy định bổ sung đầy đủ các hình thức thu thập thông tin thống kê trong Luật Thống kê để sử dụng dữ liệu mở, dữ liệu lớn phục vụ biên soạn tổng hợp các chỉ tiêu thống kê chính thức; Xây dựng, hoàn thiện các quy quy định, quy chế, giải pháp kỹ thuật, cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương để thực hiện công tác thống kê trên nền tảng số; Xây dựng các quy định về tạo lập, chia sẻ và sử dụng dữ liệu dùng chung về thống kê trong các cơ quan nhà nước; Xây dựng quy định dữ liệu mở trong lĩnh vực thống kê; Xây dựng quy định thông số kỹ thuật máy tính chuyên dùng phục vụ đáp ứng xử lý dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo phục vụ công tác thống kê; Xây dựng các văn bản hướng dẫn và khung đánh giá việc tư liệu hóa và chuyển đổi số trong hoạt động thống kê; Xây dựng, cập nhật các quy định về các hoạt động quản lý, điều hành thực hiện công tác thống kê.

Thứ hai, xây dựng, cập nhật kiến trúc tổng thể phù hợp với thời kỳ khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ (CMCN4.0), gồm: Tái cấu trúc các quy trình nghiệp vụ sản xuất thông tin thống kê phù hợp với tiến trình, lộ trình chuyển đối số lĩnh vực thống kê. Chuẩn hóa các quy trình sản xuất thông tin thống kê dựa trên ứng dụng công nghệ thông tin; Tái cấu trúc quy trình công tác điều hành phù hợp với tiến trình, lộ trình chuyển đối số trong hệ thống thống kê. Chuẩn hóa các quy trình hoạt động quản lý, điều hành thực hiện công tác thống kê dựa trên ứng dụng công nghệ thông tin; Xác định, cập nhật các thành phần, mô hình của kiến trúc tổng thể.

Thứ ba, xây dựng hệ thống quản lý CSDL đặc tả về thống kê đầy đủ để kết nối, chia sẻ với các hệ thống thông tin thống kê sử dụng đồng bộ, thống nhất, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, gồm: Xây dựng, cập nhật các bảng danh mục dùng chung; Xây dựng, cập nhật ngân hàng câu hỏi, câu trả lời sử dụng trong phiếu điều tra thống kê; Xây dựng, cập nhật các bảng mã phục vụ ứng dụng CNTT trong các khâu của quy trình sản xuất thông tin thống kê; Xây dựng, cập nhật các bảng mã phục vụ ứng dụng CNTT trong các hoạt động quản lý, điều hành thực hiện công tác thống kê; Xây dựng, cập nhật các mối quan hệ logic giữa các đối tượng thống kê, giữa các dữ liệu thống kê,...

Thứ tư, xây dựng nền tảng ứng dụng và hệ thống thông tin dùng chung phục vụ hoạt động thống kê thống nhất từ Trung ương đến địa phương, gồm: Thiết kế phiếu điều tra theo loại đơn vị điều tra; tạo lập môi trường tương tác với người cung cấp thông tin; xây dựng nền tảng ứng dụng thực hiện thống kê đồng bộ, thống nhất; Xây dựng hệ thống thực hiện chế độ báo cáo thống kê trên môi trường số; Kết nối, sử dụng dữ liệu hành chính cho hoạt động thống kê; Khai thác dữ liệu lớn hỗ trợ biên soạn một số chỉ tiêu thống kê; Ứng dụng các công nghệ thông minh nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động thu thập, xử lý dữ liệu thống kê.

Thứ năm, nâng cấp hạ tầng CNTT đáp ứng yêu cầu quản lý, xử lý tốc độ cao dữ liệu tập trung, khối lượng lớn, đa dạng và phục vụ hiệu quả các phần mềm chuyên ngành thông suốt, an toàn, an ninh, gồm: Nâng cấp, mở rộng, tối ưu hóa hạ tầng ứng dụng CNTT đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số ngành Thống kê; Xây dựng trung tâm dữ liệu ngành Thống kê bảo đảm năng lực xử lý dữ liệu ngày càng tăng về dung lượng và đa dạng; Trang bị máy tính chuyên dùng phân tích dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo sản xuất dữ liệu thống kê.

Thứ sáu, thực hiện tư liệu hóa hoạt động thống kê và số hóa tài liệu, báo cáo thống kê phục vụ tiến trình chuyển đổi số lĩnh vực thống kê, gồm: Tư liệu hoá văn bản điều hành và quy trình công việc, hình thành kho dữ liệu thông tin về hoạt động sản xuất thông tin thống kê và hoạt động quản lý, điều hành trong công tác thống kê; Số hóa tài liệu, báo cáo thống kê phục vụ tra cứu, khai thác tư liệu được thuận tiện, nhanh chóng và bảo quản tài liệu gốc an toàn.

Thứ bảy, đào tạo tăng cường năng lực và nâng cao nhận thức để chuyển đổi số, gồm: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong ngành Thống kê về an toàn, an ninh thông tin, an ninh mạng; Tổ chức học tập kinh nghiệm nước ngoài, tăng cường hợp tác với các nước và tổ chức quốc tế nằm tiếp thu kinh nghiệm, nguồn lực, kỹ thuật; Tổ chức các hội nghị, hội thảo, tuyên truyền nâng cao nhận thức về chuyển đổi số.

Nhằm thực hiện các nhiệm vụ trên, TCTK đưa ra 7 nhóm giải pháp:

Một là, nhóm giải pháp về sửa đổi cơ chế, chính sách và nâng cao nhận thức. Tổ chức nghiên cứu kinh nghiệm của các nước tiên tiến cũng như các nước có điều kiện tương đồng trên thế giới và trong khu vực, khảo sát và đánh giá hiện trạng của ngành Thống kê, đặc biệt là hoạt động thống kê của các Bộ, ngành và địa phương, sửa đổi Luật Thống kê và ban hành các văn bản dưới Luật, tạo điều kiện và tháo gỡ các điểm nghẽn cho tư liệu hóa và chuyển đổi số hoạt động thống kê. Tổ chức học tập, quán triệt, phổ biến rộng rãi và triển khai thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước liên quan đến cuộc CMCN4.0, chuyển đổi số. Người đứng đầu Bộ, ngành và địa phương trực tiếp chủ trì, lãnh đạo thực hiện chuyển đổi số, chịu trách nhiệm trực tiếp về kết quả chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực, địa phương mình phụ trách; lấy việc triển khai thực hiện Đề án Chuyển đổi số là một trong những tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp. Thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số; đào tạo, hướng dẫn, phổ cập thông tin, kỹ năng số, bao gồm kỹ năng bảo đảm an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu cá nhân trên không gian mạng, kỹ năng ứng xử trên môi trường mạng, sử dụng các dịch vụ số; Chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ, yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật; nâng cao kỹ năng công nghệ của nhân lực trong ngành Thống kê trong sự kết nối với các bộ, ngành và địa phương.

Hai là, nhóm giải pháp về tư liệu hóa hoạt động thống kê. Xây dựng và ứng dụng quy trình số hoá tài liệu trong hoạt động thống kê; Ứng dụng nền tảng giải pháp số hoá tài liệu thông minh theo tiêu chuẩn an ninh thông tin ISO/IEC 27001:2013, đồng thời xây dựng kho tư liệu số (tài liệu đã được số hoá dưới nhiều hình thức khác nhau: văn bản, hình ảnh, audio, video…) về các hoạt động thống kê; Ứng dụng các công nghệ hiện đại để xây dựng thư viện số, công nghệ để đáp ứng các yêu cầu là công cụ, môi trường để bảo đảm các tài liệu số hóa sau khi được tạo lập có thể truy cập, tìm kiếm và sử dụng dễ dàng trên một giao diện đồng nhất; có đủ độ tin cậy cho người quản trị để bảo quản và cung cấp dữ liệu; đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về chuẩn nghiệp vụ thông tin - thư viện; dễ dàng trao đổi dữ liệu với các chuẩn khác, có công cụ sao lưu; bảo đảm an ninh an toàn dữ liệu.

Ba là, nhóm giải pháp về ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ tạo nền tảng cho chuyển đổi số. Xây dựng trung tâm dữ liệu mới dựa trên công nghệ điện toán đám mây và kiến trúc siêu hội tụ, đạt chuẩn tối thiểu TIER III để đảm bảo năng lực lưu trữ, tính toán hiệu năng cao, đảm bảo khả năng dự phòng, đáp ứng nhu cầu triển khai các ứng dụng thông minh, đảm bảo an toàn, an ninh thông tin; đồng thời kết nối nền tảng số của Chính phủ theo mô hình do Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn; Ứng dụng công nghệ ảo hóa ứng dụng để triển khai các hệ thông tin; ứng dụng công nghệ học máy, trí tuệ nhân tạo để khai thác dữ liệu, sản xuất thông tin thống kê từ các nguồn dữ liệu mới; ứng dụng công nghệ Chatbot, xử lý ngôn ngữ tự nhiên hỗ trợ thu thập thông tin; ứng dụng công nghệ Blockchain để lưu trữ dữ liệu bảo đảm an toàn, an ninh thông tin; Sử dụng tối đa các sản phẩm thương mại có uy tín, phối hợp với các công cụ đặc thù, có giao diện Web và API mở để chia sẻ, dùng chung và tích hợp với các ứng dụng khác một cách dễ dàng; Phát triển các công cụ dùng chung cho các Bộ, ngành, địa phương để tiết kiệm chi phí đầu tư.

Bốn là, nhóm giải pháp để chuyển đổi dữ liệu hành chính, dữ liệu mở và dữ liệu lớn thành dữ liệu thống kê.

Thành lập tổ công tác với các thành viên là lãnh đạo một số bộ, ngành và địa phương triển khai nhiệm vụ; Tuyên truyền và đào tạo nâng cao nhận thức về tính cấp bách, sự cần thiết và xu thế của việc dùng dữ liệu hành chính, dữ liệu mở, dữ liệu lớn để sản xuất thông tin thống kê; Xây dựng khung và kế hoạch để thực hiện sản xuất thông tin thống kê từ dữ liệu hành chính, dữ liệu mở, dữ liệu lớn; Phát triển các ứng dụng thông minh dùng chung để chuyển đổi dữ liệu hành chính, dữ liệu mở, dữ liệu lớn thành dữ liệu thống kê.

Năm là, nhóm giải pháp về cung cấp sản phẩm và dịch vụ thống kê cho xã hội. Sử dụng các cơ chế BOT, PPP, thuê dịch vụ, liên doanh, liên kết để cung cấp các sản phẩm và dịch vụ thống kê cho xã hội; Việc cung cấp dịch vụ trên nguyên tắc phi lợi nhuận, không được ảnh hưởng tới việc ưu tiên cho các nhiệm vụ chính trị, đảm bảo bí mật quốc gia, không làm thất thoát tài sản vô hình là dữ liệu thống kê của Nhà nước.

Sáu là, nhóm giải pháp phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và huy động nguồn lực xã hội. Chia sẻ các tiện ích và cung cấp dịch vụ thống kê có tiêu chuẩn chuyên môn cao trong các bộ, ngành, địa phương; Các nhà cung cấp dịch vụ công có nghĩa vụ cung cấp và chia sẻ dữ liệu phục vụ công tác thống kê; Huy động các nguồn lực xã hội để đầu tư cho việc sản xuất sản phẩm thống kê và cung ứng dịch vụ thống kê.

Bảy là, nhóm giải pháp hợp tác với các tổ chức trong và ngoài nước trong công tác thống kê, nâng cao năng lực người làm công tác thống kê. Tổ chức tập huấn, mời chuyên gia có kinh nghiệm quốc tế về thống kê tham gia đào tạo, tư vấn và triển khai; Tổ chức tham quan học hỏi kinh nghiệm nước ngoài; tổ chức các hội nghị, hội thảo quốc tế về cách mạng số, tư liệu hóa và chuyển đổi số hoạt động thống kê; Nghiên cứu phương pháp, công nghệ mới về khoa học dữ liệu, công nghệ dữ liệu lớn và công nghệ thông tin - truyền thông cho đội ngũ nòng cốt về công nghệ thông tin; Xây dựng và thực hiện kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực làm công tác thống kê đạt tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số./.

Huỳnh Thế nhiệm

(Nguồn: Cục Thu thập dữ liệu và Ứng dụng công nghệ thông tin thống kê – TCTK)