Ngày
14 tháng 6 năm 1962, Phủ Thủ tướng đã cấp Giấy phép xuất bản bản báo chí số
1458 Vg cho phép Tổng cục Thống kê xuất bản Tập san Thống kê – tiền thân của
Tạp chí Con số và Sự kiện ngày nay. Với mục đích hướng dẫn công tác, nâng cao
trình độ lý luận nghiệp vụ, phổ biến và trao đổi kinh nghiệm về công tác thống
kê trong và ngoài nước, Tập san Thống kê ra đời ghi dấu bước đổi mới quan
trọng của Ngành trong phổ biến thông tin thống kê tới độc giả trong và ngoài
ngành, tạo diễn đàn cho người làm công tác thống kê và các nhà nghiên cứu trong
và ngoài nước.
Trong
thời gian đầu, Tập san Thống kê giao cho phòng Tuyên huấn (trực thuộc Văn phòng
Tổng cục) phụ trách, do thiếu kinh nghiệm, thiếu nhân lực nên công tác tổ chức
hoạt động của Tập san còn nhiều hạn chế, nội dung nghèo nàn chủ yếu tuyên
truyền nhiệm vụ công tác của ngành, trao đổi kinh nghiệm chuyên môn, đưa tin về
hoạt động của ngành…Cuối năm 1965 , Hội đồng Chính phủ ra quyết định thành lập
Vụ Tổ chức – Giáo dục trên cơ sở hợp nhất Phòng Tổ chức – cán bộ và Phòng
Tuyên huấn, ngoài nhiệm vụ xuất bản Tập san, phòng Tuyên huấn còn có nhiệm vụ
tổ chức biên soạn, xuất bản sách nghiệp vụ cho Ngành.
Ngày
24 tháng 5 năm 1968, Tổng cục Thống kê đã ra chỉ thị số 460 TCTK/VP về việc
tăng cường công tác Tập san Thống kê, yêu cầu cầu các đơn vị trong Ngành từ
Trung ương tới địa phương phải nâng cao nhận thức và trách nhiệm đối với hoạt
động của Tập san nhằm tăng cường công tác thông tin tuyên truyền của Ngành. Đây
là cơ sở để Tập san xây dựng mạng lưới hệ thống cộng tác viên trên khắp cả nước
nhằm nâng cao chất lượng nội dung.
Từ
1968 – 1976, vai trò của Tập san ngày càng được khẳng định. Ngày 26/3/1974 Tổng
cục Thống kê ban hành Quyết định số 62/TCTK – QĐ thành lập tòa soạn Tập san
"Công tác Thống kê” trực thộc Tổng cục Thống kê”, từ đây Tập san đã trở
thành đơn vị độc lập, theo đó lực lượng cán bộ được tăng cường cả về số lượng
lẫn chất lượng. Tập san cũng nhận được sự quan tâm, ủng hộ nhiều hơn từ các
lãnh đạo Tổng cục, các đơn vị trong Ngành, đồng thời Tạp san cũng đã xây dựng
được đội ngũ cộng tác viên hùng hậu từ các địa phương trên cả nước, nhờ đó hình
thức, nội dung Tạp san đã được cải thiện rõ rệt. Tập san không chỉ bám sát chủ
trương, đường lối chính sách của Đảng, truyên truyền tích cực cho phương hướng
nhiệm vụ của Ngành mà còn đáp ứng sát yêu cầu thực tiễn về thông tin thống kê
kinh tế, xã hội… nên phạm vi phát hành, đối tượng bạn đọc mở rộng đáng kể. Đây
cũng là thời kỳ ghi dấu những đóng góp tích cực của Tạp san Thống kê trong việc
nâng cao nhận thức, trình độ chuyên môn cho cán bộ Thống kê, tạo cầu nối giữa
cơ quan thống kê và người dùng tin.
Giai
đoạn 1977 – 1994
Năm
1977, do yêu cầu công tác thông tin tuyên truyền của ngành đồng thời xuất phát
từ sự phát triển tất yếu của Tập san trong bối cảnh phát triển của nền báo chí
nước nhà, Tổng cục Thống kê và Bộ Văn hóa Thông tin đã quyết định nâng cấp Tập
san Thống kê thành Tạp chí Thống kê – cơ quan ngôn luận của Tổng cục Thống kê.
Đây là bước ngoặt khẳng định sự trưởng thành của Tạp chí. Theo đó Tạp chí Thống
kê được bổ sung thêm chức năng nghiên cứu lý luận, phương pháp luận khoa học
thống kê. Đây là thời kỳ “nâng tầm” căn bản về hình thức, nội dung Tạp chí gồm
các bài viết phần lớn đi sâu nghiên cứu tổng kết cả lý luận lẫn thực tiễn
công tác của Ngành; xem xét nghiên cứu các vấn đề của Ngành trong mối quan hệ
tương tác với các vấn đề kinh tế - xã hội… góp phần làm sáng tỏ các chủ trương,
đường lối, quan điểm của Đảng và nhà nước và của Ngành về công tác hạch
toán và thống kê, đồng thời đưa ra nhiều đề xuất, kiến nghị có giá trị
nâng cao hơn nữa hiệu quả, hiệu lực công tác thống kê.
Với
những nỗ lực phấn đấu trên con đường xây dựng và trưởng thành của mình và những
đóng góp vào quá trình lớn mạnh của Ngành Thống kê, năm 1982, nhân kỷ niệm 20
năm ngày thành lập, Tạp chí Thống kê đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương
Lao động Hạng Ba.
Giai
đoạn 1987 -1994, trong bối cảnh cả nước bước vào thời kỳ Đổi mới, Tạp chí phải
2 lần thay đổi tổ chức: Năm 1987 – 1990: Sáp nhật vào Nhà Xuất bản Thống kê;
năm 1990 – 1994: Sáp nhập vào Văn phòng Tổng cục. Thời kỳ này ghi nhận rất
nhiều khó khăn về kinh phí, về tổ chức hoạt động,.. điều đó khiến Tạp chí giảm
sút cả về chất lượng, số lượng phát hành và đối tượng bạn đọc. Song đây cũng
chính là động lực để Tạp chí có những quyết định đổi mới mang tính cách mạng
trong giai đoạn tiếp theo.
Giai
đoạn từ năm 1994 đến nay
Thực
hiện đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước nói chung và đổi mới hoạt động báo
chí nói riêng, ngày 17/9/1994, Bộ Văn hóa Thông tin đã cấp giấy phép hoạt động
báo chí số 2635 cho phép Tổng cục Thống kê xuất bản Tạp chí Con số và Sự
kiện. Căn cứ Giấy phép trên, ngày 1/10/1994, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê
ban hành quyết định số 129/QĐ- TCCB đổi tên Tạp chí Thống kê thành Tạp chí Con
số và Sự kiện kể từ ngày 15/10/1994;
Từ
đây, tôn chỉ, mục đích, chức năng nhiệm vụ của Tạp chí được mở rộng và nâng cao
hơn, ngoài việc tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn công tác của Ngành, Tạp chí
còn dành nhiều trang để đưa tin, bình luận các vấn đề kinh tế, xã hội trong và
ngoài nước, hướng tới đối tượng người dùng tin cả trong và ngoài ngành.
Ngày
20/9/1995, Tổng cục Thống kê ban hành quyết định số 272/QĐ – TCTK về việc
chuyển Tạp chí Con số và Sự kiện thành đơn vị sự nghiệp có thu (có hiệu lực từ
01/10/1995). Quyết định này là cơ sở để Tạp chí nâng cao chất lượng và mở các
hoạt động kinh tế báo chí. Khó khăn và thuận lợi đan xen, song tập thể Tạp chí
đã nỗ lực tìm ra hướng đi mới nhằm nâng cao chất lượng nội dung bài viết, đổi
mới cách thức khai thác đề tài, nhờ đó hình thức Tạp chí cũng được cải tiến
đáng kể, cách thức trình bày, in ấn phù hợp phong cách báo chí hiện đại, phù
hợp với thị hiếu bạn đọc.
Bên
cạnh việc xuất bản các số tạp chí theo kỳ qui định, Tạp chí đã tổ chức biên
soạn, xuất bản rất nhiều đầu sách giá trị về bức tranh kinh tế - xã hội đất
nước qua nhiều thời kỳ, giai đoạn thông qua các số liệu thống kê và nhiều cuốn
sách phục vụ chuyên ngành…các ấn phẩm được phát hành rộng rãi tới nhiều cơ
quan, bộ, sở ban ngành trên cả nước.
Tiếp
theo, ngày 7/5/2010, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê đã ký Quyết định số
268/QĐ-TCTK phê duyệt đề án "Đổi mới hoạt động Tạp chí Con số và Sự kiện
giai đoạn 2010 - 2015”, theo đó Tạp chí đi vào hoàn thiện cơ cấu bộ máy tổ
chức, hoạt động tòa soạn dần đưa vào nề nếp theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả
hơn. Đặc biệt với sự quan tâm của Lãnh đạo Tổng cục, các phương tiện tác nghiệp
cho đơn vị được bổ sung, nâng cấp đáng kể. Đội ngũ phóng viên được bồi dưỡng
nâng cao nghiệp vụ chuyên môn… Nhờ đó chất lượng bài viết, hình ảnh được đánh
giá cao, số lượng phát hành của Tạp chí đã tăng lên nhanh chóng, Tạp chí trở
thành người bạn tin cậy của nhiều nhà nghiên cứu phê bình, các nhà hoạch định
chính sách và nhiều đối tượng dùng tin khác.
Tháng
1/2012, Tạp chí Con số và Sự kiện chính thức ra mắt bạn đọc với măng séc mới,
khổ in mở rộng hơn, số trang tăng đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng lớn trong
xã hội.
Có
thể nói, giai đoạn 2010 – 2018, mặc dù chỉ phát hành 1 kỳ/tháng song có thể
nhận thấy sự cải tiến không ngừng về nội dung, hình thức Tạp chí. Với nhiều
chuyên mục mới, các lĩnh vực chuyên ngành Thống kê, kinh tế - xã hội được thông
tin kịp thời, đầy đủ hơn, chuyên sâu hơn giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện sâu
sắc về các vấn đề kinh tế - xã hội thông qua các con số thống kê chính thống và
những phân tích của các nhà nghiên cứu uy tín. Đồng thời với nhiều tin, bài
viết chất lượng của các phóng viên dày dạn kinh nghiệm cũng mang đến cho Tạp
chí phong cách của báo chí hiện đại…Với những nỗ lực đổi mới trong cải tiến nội
dung tạp chí hướng tới mọi đối tượng dùng tin trong xã hội, đặc biệt là các nhà
nghiên cứu, quản lý, hoạch định chính sách… Tạp chí Con số và sự kiện đã góp
phần nhất định vào việc phổ biến thông tin thống kê, góp phần nâng cao vị thế
Ngành thống kê trong xã hội.
Từ
năm 2019 - nay, trong bối cảnh kinh tế - xã hội đất nước ngày càng hội nhập sâu
rộng với kinh tế thế giới, trong điều kiện Ngành Thống kê không ngừng lớn mạnh
và nhu cầu thông tin trong xã hội đòi hỏi ngày càng nhanh chóng, kịp thời,
chính xác và đầy đủ hơn, toàn diện hơn, tháng 1 năm 2019, Tạp chí Con số và Sự
kiện đã thực hiện một bước tiến xa khi quyết định nâng kỳ phát hành Tạp chí in
lên 2 kỳ/tháng, số trang in cũng được tăng lên nhằm đưa thông tin đầy đủ hơn,
sâu rộng hơn, kịp thời hơn tới người dùng tin.
Được
sự quan tâm chỉ đạo, động viên kịp thời của Lãnh đạo Tổng cục, với sự chung sức
đồng lòng quyết tâm đổi mới của tập thể lãnh đạo, phóng viên Tạp chí, tháng 9
năm 2019, Tạp chí điện tử Con số và Sự kiện chính thức ra mắt đã khẳng định
quyết tâm bắt kịp cách mạng công nghệ 4.0, theo kịp tốc độ phát triển của báo
chí hiện đại và để thực hiện vai trò cơ quan ngôn luận của Ngành một cách
chuyên nghiệp hơn của tập thể phóng viên, biên tập viên Tạp chí Con số và Sự
kiện. Trang điện tử ngoài việc đăng tải toàn bộ nội dung các số tạp chí in còn
thường xuyên cập nhật các tin “nóng” về hoạt động của ngành, các hoạt động
chính trị xã hội, các vấn đề mang tính thời sự được dư luận quan tâm… Bên cạnh
đó, trang còn mở nhiều cửa sổ, chuyên mục tuyên truyền cho các hoạt động của
Ngành, các cửa sổ đăng video, ảnh tư liệu về hoạt động của Ngành khá thuận lợi
cho công tác tra cứu thông tin.
Sau
hơn 3 năm đi vào hoạt động, hiện Tạp chí điện tử Con số và Sự kiện đã trở thành
địa chỉ tin cậy của người dùng tin, các nhà nghiên cứu, quản lý, với số lượng
truy cập tăng lên nhanh chóng.
Cũng
trong giai đoạn này, ngoài việc xuất bản Tạp chí in đảm bảo tôn chỉ mục đích
hoạt động, Tạp chí Con số và Sự kiện còn thực hiện tốt nhiệm vụ tuyên truyền
cho các hoạt động công tác của Ngành, đưa hình ảnh Ngành Thống kê gần hơn tới
công chúng. Tạp chí đã phối hợp với các cơ quan truyền thông, báo chí, các bộ
ngành liên quan tổ chức thành công nhiều chiến dịch tuyên truyền cho các cuộc
điều tra, Tổng điều tra: Tổng điều tra dân số năm 2009, 2019; Tổng điều tra
Nông thôn, nông nghiệp và Thủy sản năm 2011, 2021; Tổng điều tra cơ sở kinh tế
HCSN năm 2012, 2017, Tổng điều tra kinh tế năm 2021; Tuyên truyền Luật Thống kê
sửa đổi năm 2015, 2021 và nhiều hoạt động khác…
Với
những đóng góp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cùng những đóng góp
vào sự lớn mạnh của Ngành Thống kê, Tạp chí Con số và Sự kiện đã vinh dự được
Nhà nước, Bộ, Ngành trao tặng những phần thưởng cao quí: Huân chương Lao động
hạng Ba (năm 1982, năm 2014); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua của
Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bằng khen của Tổng cục trưởng TCTK và nhiều các
danh hiệu thi đua khác.
Đã
tròn 60 năm kể từ ngày Tập san Thống kê ra đời, một chặng đường không hẳn là
dài nhưng đã ghi đủ những dấu ấn, những thăng trầm của Tạp chí, quan trọng hơn
là chặng đường đó đã được xây nên từ những trái tim tâm huyết, những bước chân
quyết tâm vượt khó và ý chí vươn lên không ngừng của những thế hệ lãnh đạo,
viên chức Tạp chí, đó cũng là động lực, là sức mạnh, là niềm tin để Tạp chí Con
số và Sự kiện tiếp tục vững bước trên hành trình hội nhập và phát triển./.
Huỳnh Thế Nhiệm
(Nguồn: Tạp chí Con số & Sự kiện)